Novovjekovna shvatanja
Pojava i razvoj novovjekovne misli o društvu započinje s XV stoljećem s početkom gražanskih revolucija i dolaskom građanske klase-buržoazije na historijsku pozornicu.Početak tog perioda obilježava pojava i širok razvoj robne privrede i sitne industrije.Tim periodom je najavljena plodna faza u razvoju prirodne i društvene nauke,koja je u svojim otkrićima dala pečat njenom konstituiranju i kasnijem neslućenom razvitku i usponu.Nikolo Makijaveli je odvojio politiku od etike i otkrio je da svijetom društva i politike vladaju realni interesi.Francuski publicista Ž. Boden je proučavao društvene pojave.Društvo nastaje spontanim procesom iz porodica,za razliku od nasilnog nastanka države.Građanske revolucije su vrlo često završavale kopromisom-ugovorom između stare feudalne -aristokratske i mlade građanske klaase.U društvenoj misli ovog perioda kao refleks tog stanja preovlađuju teorije društvenog ugovora o nastanku države.U periodu prije stvaranja države vladao je " rat protiv sviju ",a ljudski život bio je " bijedan,odvratan,surov i kratak " .Klasično izlaganje koncepcije o društvenom ugovoru nalazimo kod engleskog filozofa T. Hobsa i sličnu varijantu razvijao je Dž. Lok .Cilj stvaranja države je da štiti privatnu svojinu građana.Lok je,zajedno s Hobsom,bio tvorac doktrine liberalizma.Ta doktrina zalagala se za suverena prava i slobode čovjeka kao individue i za njihovo prvenstvo u odnosu na kolektivna prava.Svojim učenjem on je položio idejne temelje američkoj i francuskoj građanskoj revoluciji.Ž. Ruso je bio također veliki tumač teorije društvenog ugovora.Uporedo s ovim teorijama nastaju i teorije o progresu u historiji kod Helvecijusa i Vikoa.Ovim filozofima historije pridružuje se francuski filozof Monteskje.On je tvorac teorije podjele vlasti .POred niza filozofa,istaknut je Hjum koji je utjecao na nastanak sociologije.Porijeklo društva je u polnom instiktu - tvrdio je Hjum.Ovaj nagon stvara porodicu.Ona se odražava simpatijom,oslonjenom na srodstvo .Simpatija se pojačava i obezbjeđuje običajima i navikama.Hegel u djelu " Filozofija prava " prihvaća i razrađuje pojam građanskog društva kao "sistema potreba ".Hegelu pripada zasluga što je otkrio suprotnost privatnih i javnih interesa kao temeljnu suprotnost novog doba.Nagovještaji novog duha koji su Smit i Hegel poimali kao sistem su se izražavali u ekonomiji,politici kao i u industrijskom sistemu,utemeljenom u tehnici.
